Χρήση γυαλιών σε ανώμαλο αστιγματισμό και μετεγχειρητικά περιστατικά
Γράφει o Βασίλειος Φωτεινάκης Msc, Οπτικός – Οπτομέτρης, Optical – Παπαδιαμαντόπουλος
Ένα από τα πράγματα που μαθαίναμε κατά την διάρκεια των σπουδών μας και το οποίο το ακούμε ακόμη ως θεωρία και από μερικούς Οφθαλμίατρους , είναι ότι σε περιπτώσεις ανώμαλου αστιγματισμού (πχ κερατόκωνος) η χορήγηση γυαλιών είναι άνευ ουσίας και σημασίας , γιατί η όραση που θα έχει ο ασθενής θα είναι πολύ κακή. Στην πράξη, όμως, και με τις αλλαγές που διαδραματίστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες με την εισαγωγή της διασύνδεσης κολλαγόνου στα κερατοκωνικά περιστατικά, η κλινική πράξη δείχνει ότι η παραπάνω θεωρία αποτελεί μάλλον έναν μύθο. Άλλωστε , ούτως ή άλλως όλοι οι κερατόκωνοι δεν είναι της ίδιας έντασης και βαθμίδας οπότε και το ποσοστό της ασυμμετρίας του κερατοειδικού αστιγματισμού. Έτσι, πλέον, είναι εφικτό να με την κατάλληλη διαθλαστική εξέταση, να κατασκευάσουμε γυαλιά σε ανθρώπους με ανώμαλο αστιγματισμό , ή και σε μετεγχειρητικά περιστατικά που άλλοτε θα τα εγκαταλείπαμε στην τύχη τους, και να προσφέρουμε λειτουργικότατη όραση στους ασθενείς . Και εδώ είναι ένα άλλο θέμα : τί σημαίνει λειτουργική όραση ; Πόση οπτική οξύτητα χρειάζεσαι για να λειτουργήσεις μέσα στο οικείο περιβάλλον του σπιτιού , να δουλέψεις σε έναν Ηλεκτρονικό Υπολογιστή που βρίσκεται 50 -90 εκατοστά μακριά σου , για 1-2 ώρες το πολύ, και να δεις τηλεόραση στα 2,5 μέτρα σε μια οθόνη συνήθως μεγαλύτερη των 40 ιντσών ; Σε αυτές τις περιπτώσεις, συχνά μπορεί να είμαστε απόλυτα λειτουργικοί και με Οπτικές Οξύτητες που να είναι γύρω στα 6-7/10 , ενίοτε και λίγο μικρότερες. Αν λοιπόν επιτύχουμε να προσφέρουμε ένα ζεύγος γυαλιών στον ασθενή μας με μια λειτουργική Οπτική Οξύτητα του δίνουμε την δυνατότητα να απεξαρτηθεί κατά τι από τους φακούς επαφής που φορά , να έχει μία εναλλακτική λύση, και να ξεκουράζει περισσότερες ώρες τα μάτια του , ειδικά όταν είναι σπίτι. Παρακάτω θα δούμε τρία περιστατικά όπου έγινε διάθλαση και χρήση γυαλιών σε ασθενείς με κερατόκωνο , καθώς και μετά από μεταμόσχευση κερατοειδούς λόγω κερατοκώνου,
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ 1. ΑΝΔΡΑΣ 23 ετών με κερατόκωνο και στους δύο οφθαλμούς , με πρόσφατες επεμβάσεις διασύνδεσης κολλαγόνου . Στις εικόνες παρακάτω βλέπουμε τις τοπογραφίες και παχυμετρίες των οφθαλμών .
Με προσεκτική διάθλαση, καταλήξαμε σε μία Οφθαλμική συνταγή για γυαλιά :
ΔΟ +0,75 DS /-2,50 DC X 30 AO -1,00 DS /-5,00 DC X 145
Επιτυγχάνοντας μια διόφθαλμη Οπτική Οξύτητα 6/10 η οποία απεδείχθη απόλυτα λειτουργική για τον ασθενή ειδικά εκτός ωρών εργασίας. Παράλληλα, εφαρμόσαμε ζεύγος σκληρικών φακών επαφής για να μην έχουμε επαφή με το κερατοκωνικό κερατοειδικό επιθήλιο και να μην έχουμε επίδραση των φακών επαφής στην διάθλαση, ώστε τα γυαλιά να λειτουργούν άμεσα μετά την εξαγωγή των φακών επαφής. Με τους φακούς επαφής η Οπτική Οξύτητα ανέβαινε στα 9/10. Ο μικρότερος αδερφός του ασθενούς, κερατοκωνικός και αυτός, και με φόβο για χρήση φακών επαφής, μετρήθηκε και αυτός , και απέκτησε αντίστοιχα γυαλιά, με απόλυτα λειτουργική όραση.
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ 2 . ΓΥΝΑΙΚΑ 60+ με μεγάλης διαμέτρου μοσχεύματα κερατοειδούς από τον Fiodorov . Κερατοειδικοί αστιγματισμοί γύρω στις 12-15 διοπτρίες. Κεντρικά πάχη κερατοειδούς ΔΟ 575 μm, ΑΟ 625 μm. Φορούσε ήδη για χρόνια RGP κερατοκωνικούς φακούς επαφής οι οποίοι ήταν πολύ παλαιοί , είχε μία δυσανεξία πλέον στην πολύωρη χρήση και ήθελε να φορά κυρίως γυαλιά για το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας και της εβδομάδας. Επιτύχαμε μια διάθλαση ΔΟ +4,75DS/ -10,00 DC X 148, AO +4,00DS/ -10,00 DC X 140 με Οπτική Οξύτητα στα 7/10 περίπου , κατασκευάσαμε και κοντινό ζεύγος με ADD 3,25 (Ν6) στο οποίο μειώθηκαν σε -9,00 DC οι κύλινδροι . Εφαρμόσαμε και φακούς επαφής RGP νέους για όραση 9/10 και με ADD 1,75 Ν6 κοντά , τους οποίους φορά όταν βγαίνει έξω , οδηγεί , κάτι το οποίο γίνεται λιγότερο πλέον μέσα στην εβδομάδα λόγω συνταξιοδότησης. Παρακάτω οι εικόνες των μοσχευμάτων και τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά τους :
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ 3. ΑΝΔΡΑΣ 47 ετών κερατοκωνικός ασθενής με μόσχευμα (ολική διαμπερής κερατοπλαστική) στον δεξιό οφθαλμό. Χρήστης για 25+ χρόνια RGP φακών επαφής με περιστασιακή χρήση μαλακού φακού υπό τον σκληρό φακό (piggy back). Πολύ καλή ανοχή και πολύ καλή Οπτική οξύτητα (10/10) . Με αφορμή την εμφάνιση της πρεσβυωπίας (ADD +1,00 επί των Φ.ΕΠ), και κάποιες ελαφρές δυσανεξίες προς το τέλος της ημέρας , συζητήσαμε και κάναμε ένα ζεύγος γυαλιών για χρήση στο σπίτι, κυρίως, μετά την εργασία. Επειδή οι RGP φακοί επαφής έχουν μία επαφή με τον κερατοειδή και σχετικά μεταβάλλουν την διαθλαστική κατάσταση του οφθαλμού για κάποιες ώρες μετά την εξαγωγή τους , τον μετρήσαμε απευθείας βγάζοντας τους φακούς του. Πήραμε μία διάθλαση και κατασκευάσαμε γυαλιά με συνταγή ΔΟ -1,50 DS/ -5,50 DC X 90 , AO -3,00 DS/ -3,50 DC X 140 με Οπτική Οξύτητα 9/10-1 και πολύ καλή απόδοση για κοντά. Τα γυαλιά είχαν μεγάλη επιτυχία , τα φορά άνετα και πάντα όταν γυρίζει σπίτι και μπορεί να κάνει τα πάντα με αυτά μέχρι να κοιμηθεί . Κατά αυτόν τον τρόπο, του δώσαμε μία εναλλακτική μορφή διόρθωσης και την δυνατότητα να μην απαιτείται να φορά υπερβολικές ώρες τους φακούς του οπότε και να έχουμε τις λιγότερες δυνατές επιπλοκές και δυσανεξίες λόγω υπερχρήσης των φακών επαφής. Παρακάτω παρατίθενται και οι τοπογραφίες για τον κάθε οφθαλμό του συγκεκριμένου ασθενούς.
Το συμπέρασμα, λοιπόν, που προκύπτει είναι ότι σε αρκετά περιστατικά κερατόκωνου, ή γενικά ανώμαλου αστιγματισμού ή μετεγχειρητικά περιστατικά , ειδικά μετά την εισαγωγή της διασύνδεσης κολλαγόνου στην περίπτωση των κερατοκωνικών ασθενών, μπορούμε να βρούμε , με προσεκτική διαθλαστική εξέταση, συνταγές γυαλιών που να δίνουν στον ασθενή μια άκρως λειτουργική όραση για τις ανάγκες του και να του δίνουν την δυνατότητα να μην εξαρτάται αποκλειστικά από τους φακούς επαφής (κάτι που μπορεί επίσης να φανεί χρήσιμο σε περίπτωση απώλειας φακών, ή ερεθισμού των οφθαλμών, τυχόν νοσηλεία με ταυτόχρονη αδυναμία χρήσης φακών επαφής, κλπ) ώστε και να μπορούν οι ασθενείς να έχουν ικανοποιητική όραση χωρίς φακούς επαφής αλλά και να προλαμβάνουμε ερεθισμούς και δυσανεξίες λόγω υπερβολικής χρήση φακών , συμπεριλαμβανομένης και της χρήσης των φακών κατά τον ύπνο ). Έτσι, θα έχετε πιο ευτυχισμένους συνολικά ασθενείς και λιγότερες έγνοιες και οι δύο.
