Γράφει η Σοφία Αναστασιάδου, Οπτικός-Οπτομέτρης
Η χαμηλή όραση δεν αποτελεί πάθηση αλλά αποτέλεσμα ορισμένων οφθαλμικών παθήσεων. Κάποιος ο οποίος φορώντας γυαλιά οράσεως ή φακούς επαφής έχει οπτική οξύτητα μικρότερη από 4/10 χαρακτηρίζεται άτομο με χαμηλή όραση. Η χαμηλή όραση σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά ή με τη χρήση βοηθημάτων χαμηλής όρασης. Ο οφθαλμίατρος ή o οπτομέτρης μπορεί να αντιληφθεί αν ο εξεταζόμενος έχει κάποια διαθλαστική ανωμαλία (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) η οποία διορθώνεται με τη χρήση γυαλιών οράσεως ή φακών επαφής και η οπτική οξύτητα μπορεί να φτάσει τα 9/10 ή και τα 10 / 10, ή αν πρόκειται για άτομο με χαμηλή όραση, χρησιμοποιώντας ένα οφθαλμικό εργαλείο που ονομάζεται στενοπική σχισμή (pinhole disc)
Τα άτομα με χαμηλή όραση αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις καθημερινές τους συνήθεις, όπως το διάβασμα, την οδήγηση, την αναγνώριση προσώπων, τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων κτλ. Τα συμπτώματα της χαμηλής όρασης δεν είναι για όλους τα ίδια καθώς εξαρτώνται από την αιτία που την προκαλεί.
Οι πιο κύριες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν χαμηλή όραση είναι :
• Γλαύκωμα
• Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Εκφύλιση ωχράς κηλίδας
• Μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια
• Τυχαίος τραυματισμός
Ας δούμε όμως τι σημαίνουν αυτές οι ασθένειες και ποιες είναι οι αιτίες που τις προκαλούν:
Γλαύκωμα
Γλαύκωμα ονομάζεται η ζημιά που προκαλείται στον πίσω μέρος του οπτικού νεύρου από την υψηλή ενδοφθάλμια πίεση. Η ενδοφθάλμια πίεση αυξάνεται όταν η παραγωγή και η απορρόφηση του υδατοειδούς υγρού που βρίσκεται στο πρόσθιο τμήμα του οφθαλμού δεν βρίσκονται σε ισορροπία. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η ενδοφθάλμια πίεση δεν έχει σχέση με την αρτηριακή πίεση του σώματος. Οι δύο βασικοί τύποι γλαυκώματος είναι το οξύ και το χρόνιο. Η απώλειας της όρασης στο γλαύκωμα ξεκινάει περιφερειακά και επεκτείνεται προς το κέντρο γιαυτό είναι σημαντική η έγκυρη διάγνωσή του. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργικά. Τα άτομα που είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν την ασθένεια αυτή είναι αυτά με οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος καθώς και τα άτομα άνω των 60 ετών
Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Οι υψηλές τιμές σακχάρου στο αίμα μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδή, τα οποία πρήζονται και μπορεί να σπάσουν δημιουργώντας έτσι αιματώματα. Η όραση σταδιακά γίνεται θολή και εμφανίζονται μαύρα στίγματα. Μπορεί να οδηγήσει σε ολική τύφλωση αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα γιαυτό και τα άτομα με διαβήτη τύπου I και II πρέπει να επισκέπτονται τουλάχιστον 2 φορές το χρόνο τον οφθαλμίατρο τους για έλεγχο
Εκφύλιση ωχράς κηλίδας
Η ωχρά κηλίδα είναι ένα σημείο πάνω στον αμφιβληστροειδή. Η εκφύλισή της συνδέεται άμεσα με τη γήρανση των κυττάρων στον οργανισμό μας και διακρίνεται στην ξηρή και υγρή μορφή της. Και στις δυο περιπτώσεις επηρεάζεται η κεντρική όραση του ασθενούς με έντονη παραμόρφωση των ευθειών γραμμών. Άτομα άνω των 60, καπνιστές, υψηλή αρτηριακή πίεση, παχυσαρκία και οικογενειακό ιστορικό είναι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης της νόσου. Η διάγνωση της εκφύλισης ωχράς κηλίδας γίνεται α πό τον οφθαλμίατρο ή τον οπτομέτρη κυρίως με τη χρήση του Amsler Test. Στην εκφύλιση ξηρού τύπου δεν υπάρχει θεραπευτική αγωγή, ενώ στην υγρού τύπου εκφύλιση ωχράς ο οφθαλμίατρος μπορεί να επέμβει χειρουργικά
Μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια
Πρόκειται για μια κληρονομική ασθένεια, που δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισής της παρά μόνο κάποιες έρευνες που δείχνουν ότι η λήψη βιταμίνης Α επιβραδύνει την εξέλιξή της. Η εμφάνιση της νόσου εκδηλώνεται με δυσκολία στη νυχτερινή όραση, ακολουθεί απώλεια περιφερειακής όρασης και είναι πιθανό να προκαλέσει μέχρι και ολική τύφλωση
Τα βοηθήματα χαμηλής όρασης είναι ηλεκτρονικοί μεγεθυντικοί φακοί, τηλεσκοπικά γυαλιά , ηλεκτρονικοί αναγνώστες κα.