Οι προκλήσεις της αυτόνομης κατάδυσης για την Όραση
Γράφει o Luc Lukerman, Προπονητής Καταδύσεων,
Υπεύθυνος του κέντρου κατάδυσης Blue Yard Hub, στον Πόρτο Ράφτη.
Eυχαριστούμε τον κ. Δημήτρη Κάκια, Oπτικό, με πολύχρονη εμπειρία στις καταδύσεις για την επιμέλεια του κειμένου στα ελληνικά
Η αυτόνομη κατάδυση είναι μια καταπληκτική ευκαιρία εξερεύνησης των βυθισμένων μυστηρίων και θαυμάτων του Απέραντου Γαλάζιου καθώς και απόδρασης από τον καλοκαιρινό καύσωνα. Για εκείνους που δεν το έχουν καλοσκεφτεί, 71 % της Γης καλύπτεται από νερό. Τα βαθύτερα σημεία του ωκεανού υπερβαίνουν το ύψος του όρους Έβερεστ. Κάποιοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι γνωρίζουμε περισσότερα για τον Άρη παρά για τους ωκεανούς μας.
Από πλευράς οπτικής όρασης, η αυτόνομη κατάδυση παρουσιάζει μοναδικές προκλήσεις … και ευκαιρίες! Με την ανταλλαγή του ξηρού «αέρα της επιφάνειας» στην αναπνοή συμπιεσμένου αέρα σε θαλάσσια βάθη σημαίνει πως οι δύτες εκτίθενται σε διαφορετικά «οπτικά περιβάλλοντα» κατά τη διάρκεια κάθε βουτιάς.
Η ένταση του φωτός, το βάθος, η ορατότητα, η θερμοκρασία και φυσικά η ευαισθησία κι οι ανάγκες του καθενός επηρεάζουν πόσο, και τί βλέπει κανείς υποβρυχίως.
Στην επιφάνεια, πριν την κατάδυση, οι δύτες εκτίθενται στις ίδιες αντανακλάσεις με όλους τους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ. Η χρήση πολωτικών γυαλιών ηλίου προστατεύει τα μάτια μας από αυτή την ενοχλητική και μερικές φορές επικίνδυνη αντηλιά, δίνοντας μας καθαρή ορατότητα, ασφαλέστερη και πιο εστιασμένη όραση.
Τις ηλιόλουστες μέρες, παρόμοιες αντανακλάσεις και αντηλιά μπορεί να προκύψουν και κάτω από τα κύματα, ιδιαίτερα στα πρώτα μέτρα της κατάδυσης, στρεβλώνοντας την υποβρύχια όραση. Διάφορες μάρκες έχουν δημιουργήσει καταδυτικές μάσκες με επικάλυψη καθρέπτη που μειώνουν, σχεδόν εξαλείφουν, τις γυαλάδες. Η επικάλυψη με καθρέπτη εφαρμόζεται με ηλεκτρονική μέθοδο –με την ίδια μέθοδο που χρησιμοποιείται για τα γυαλιά ηλίου και τα υψηλής ποιότητας κολυμβητικά γυαλάκια. Η επικάλυψη (ένα μείγμα τιτανίου, σιλικόνης και διοξείδια αλουμινίου) δεσμεύονται απευθείας πάνω στο γυαλί. Τεστ σε βάθος χρόνου απέδειξαν ότι η επικάλυψη δεν φθείρεται με την πάροδο του χρόνου και δεν απαιτεί ιδιαίτερη μεταχείριση από τον κάτοχο της μάσκας.
Καθώς οι δύτες καταδύονται σε μεγαλύτερα βάθη χάνουν το χρώμα.
Καθώς οι δύτες καταδύονται σε μεγαλύτερα βάθη χάνουν το χρώμα. Το νερό απορροφά διάφορα μήκη κύματος του φωτός καθώς οι δύτες κατεβαίνουν βαθύτερα, ξεκινώντας από το κόκκινο, μετά το πορτοκαλί και το κίτρινο. Τελικά στους δύτες απομένουν τα μπλε και τα πράσινα. Ένας τρόπος να «επαναφέρει» κανείς το χρώμα είναι να χρησιμοποιεί καταδυτικό φακό , ακόμα και σε φωτεινές μέρες. Ένας ακόμα τρόπος να ξεπεραστεί αυτή η απώλεια χρωμάτων υποβρυχίως είναι η χρήση διορθωτικών φίλτρων (κόκκινα ή κίτρινα) πάνω στο φακό της μάσκας, που δίνουν στους δύτες καλύτερη απόδοση και αντίθεση των χρωμάτων. Διαφορετικά χρώματα φίλτρων διατίθενται για διαφορετικά βάθη.
Ειδικά σε κρύα νερά η υγρασία της επιδερμίδας και η εκπνοή του αέρα από τη μύτη στο εσωτερικό της μάσκας μπορεί να συμβάλλει στο θόλωμά της. Μια θολή μάσκα χαλάει ολόκληρη την βουτιά, καταστρέφοντας τη θέα της θαλάσσιας ζωής και εμποδίζοντας την επικοινωνίας μεταξύ δυτών. Μπορεί επίσης να γίνει επικίνδυνο.
Διάφοροι κατασκευαστές μασκών κατάδυσης συμπεριλαμβανομένης και της CRESSI έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν μια μοναδική επεξεργασία με θερμότητα που αποτρέπει το φαινόμενο της θόλωσης στην μάσκα (gas-off). Όταν χρησιμοποιούμε μάσκα, η σιλικόνη της κάνει φυσικά, από μόνη της «εξαέρωση» de-gas, ειδικά αν η μάσκα είναι καινούργια.
Πλέον διατίθενται από εξειδικευμένους Οπτικούς
μάσκες στις οποίες εφαρμόζονται φακοί οράσεως.
Με την εξάπλωση της κατάδυσης, εξειδικευμένοι Οπτικοί-Τεχνίτες, παρέχουν πλέον ειδικές μάσκες π.χ Μυωπίας, Υπερμετρωπίας, Αστιγματισμού και συνδιασμό αυτών και ακόμα επίσης διπλεστιακά-μακριά/πλησίον, Πρισματικά κ.λ.π. Μόνο σε ορισμένα μοντέλα μάσκας μπορούν να εφαρμοστούν οι πιο πάνω φακοί οράσεως για χρήση όπως σε ερασιτέχνες δύτες, καθώς και επαγελματίες δύτες για μεγάλη βάθη ναυαγίων, σπηλαίων, οικολογικές αναγνωρίσεις, έλεγχος πανίδας κ.λ.π.
Μια πιο πρόσφατη εξέλιξη είναι μάσκες που επιτρέπουν στους δύτες να βλέπουν φθορισμό. Με απλά λόγια ο φθορισμός είναι η πολύχρωμη λάμψη που παρατηρείται σε φωσφορίζουσες ράβδους (glowsticks), σε ρολόγια και στην εγκληματολογία. Διάφορα θαλάσσια πλάσματα έχουν φθορισμό. Ανάμεσά τους είναι οι καρχαρίες, οι σκαρμοί, οι σκορπίνες, οι γύλοι και τα διάφορα πλατύψαρα. Επιπλέον, φθορισμό παρουσιάζουν οι μέδουσες, τα κοράλλια και οι γαρίδες. Για να δουν τον εν λόγω φθορισμό οι δύτες χρησιμοποιούν φακό με «φίλτρο διέγερσης» και μάσκα με κίτρινο «φίλτρο». Αυτός ο συνδυασμός φωτός και φίλτρων δίνει τη δυνατότητα στους δύτες να βλέπουν τη λάμψη που εκπέμπεται από μια ποικιλία κοραλλιών και ζώων, κυρίως σε πράσινο, μπλε και κόκκινο.
Όπως καταλαβαίνει κανείς, υπάρχουν πολύ περισσότερα απ’ ό,τι φαίνεται με την πρώτη ματιά όσον αφορά στην κατάδυση και την εξερεύνηση του Απέραντου Γαλάζιου σε Ελλάδα και Κύπρο.
Ευχαριστούμε το Βlue Yard Hub για την παραχώρηση των φωτογραφιών του άρθρου.
Τηλ. επικοινωνίας: 693 109 8004
