To μπλε φως (μέρος Α)
Είναι γνωστό πως το φως έχει διττή φύση κύματος και σωματιδίου.
Η ταχύτητα του φωτός είναι σταθερή, στα 300.000km/s στο κενό, 299.000km/s στον αέρα και μειώνεται ανάλογα τη πυκνότητα του διαθλαστικού μέσου. Στο μάτι η ταχύτητα του φωτός υπολογίζεται στα 225.000km/s[28]. Το εύρος του ορατού κυμαίνεται μεταξύ των 390 και 780 nm, με την μέγιστη ευαισθησία για τον ανθρώπινο οφθαλμό να παρατηρείται περίπου στα 555 nm[2,4,10,24].
Γράφει ο Ανδρόνικος Χρυσανθόπουλος,
BSc Οπτικός – Οπτομέτρης
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας όλο και περισσότερα άτομα αναγκάστηκαν άμεσα (τηλεκπαίδευση – τηλεργασία) ή έμμεσα (ψυχαγωγία) να αφιερώνουν περισσότερη ώρα μπροστά από οθόνες.
Συγκεκριμένα, το 2020 στο Ηνωμένο Βασίλειο καταγράφηκε πως οι ενήλικες αφιέρωναν 25 ώρες την εβδομάδα στο διαδίκτυο με τον χρόνο αυτό να αυξάνεται στις 28 ώρες κατά τη διάρκεια της πανδημίας[12]. Υπολογίζεται πως η πλειοψηφία αφιερώνει το 40% του χρόνου της όσο είναι ξύπνιοι μπροστά από οθόνες [12]. Αποτέλεσμα της αυξημένης χρήσης ψηφιακών συσκευών για μεγάλο διάστημα είναι η αντίστοιχη αύξηση των συμπτωμάτων που καταγράφονται και θεωρούνται σχετικά με το σύνδρομο των υπολογιστών (Σ.Υ) ή οπτικό σύνδρομο υπολογιστών.
Τα συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένη παραγωγικότητα αλλά και λάθη. Περαιτέρω, στην Αμερική οι μυοσκελετικοί τραυματισμοί που σχετίζονταν με τη χρήση υπολογιστών μπορεί να αποτελούν το 50% όλων το τραυματισμών στην εργασία στις Ηνωμένες Πολιτείες, με το κόστος αυτών των τραυματισμών να επιβαρύνουν την οικονομία κατά 45 – 54 δις δολάρια σε έρευνα το 2001 [19].
Το μπλε φως
Το μπλε φως είναι το πρώτο τμήμα στο φάσμα της ακτινοβολίας με το ίδιο να εντοπίζεται στα 400 – 500 nm και να μεταφέρει το μεγαλύτερο ποσό ενέργειας / φωτόνιο [7,26,27]. Μεταξύ 400-450nm η απόχρωση είναι βιολετί, στα 470 μπλε και στα 480-495 μπλε – πράσινο.
Το μπλε φως μεταξύ 400 – 450 έχει περισσότερη ενέργεια, με το 400 – 425 nm να καταγράφουν τη περισσότερη [18].
Η κύρια πηγή του μπλε φωτός είναι ο ήλιος, ωστόσο, στις ημέρες μας οι άνθρωποι εκτίθενται όλο και περισσότερο σε τεχνητές πηγές φωτισμού όπως οι οθόνες και οι πηγές LED. Κατά τη διάρκεια της ημέρας ο φωτισμός σε εξωτερικούς χώρους κυμαίνεται κατά μέσο όρο (Μ.Ο.) από τα 2.000 μέχρι τα 100.000 lux, ενώ, σε εσωτερικούς χώρους μόλις περί των 500 lux με την εργασία σε εσωτερικούς χώρους να έχει κατά συνέπεια 40 – 200 φορές λιγότερη έκθεση στην ακτινοβολία από ότι σε εξωτερικούς χώρους [2].
Την προσοχή στον επιστημονικό κλάδο έχει προσελκύσει η έκθεση στο υψηλής έντασης μπλε φως καθώς ενδεχομένως να μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον αμφιβληστροειδή σύμφωνα με έρευνες σε ζώα [27]. Αυτό έχει ως συνέπεια να υπάρχει η υπόθεση πως το αντίστοιχο μπορεί να συμβεί και στον ανθρώπινο οφθαλμό. Ωστόσο, πάρα την υπόθεση πως η υπέρμετρη έκθεση στο μπλε φως είναι θεωρητικά βλαβερή, το μπλε φως διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην φυσιολογική όραση, καθώς έχει βρεθεί πως ρυθμίζει τις φυσιολογικές βιολογικές και ψυχολογικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, βοηθάει στη νυχτερινή όραση, στην διάκριση των χρωμάτων και στην ρύθμιση του κιρκαδιανού ρυθμού [7,16,27].
Περαιτέρω, το μπλε φως ενδεχομένως να μπορεί να βοηθήσει και σε θέματα που αφορούν την γνωστική απόδοση όπως, τη διατήρηση της προσοχής, την μνήμη και την ετοιμότητα [24].
Η επίδραση του μπλε φωτός
Στον άνθρωπο
Το φως βοηθάει στο συγχρονισμό του βιολογικού ρολογιού με βάση το 24ώρο. Το μπλε φως αποτελεί το βασικό τμήμα της ακτινοβολίας που βοηθάει σε αυτόν τον συγχρονισμό.
Το κιρκαδιανό σύστημα είναι υπεύθυνο για την ορθή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και επηρεάζει μεταξύ των πολλών δραστηριοτήτων, τον ύπνο, την διάθεση, την έκκριση ορμονών, την θερμοκρασία του σώματος, την όρεξη για φαγητό, κ.α. [6,29]. Η έκθεση στο μπλε φως κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι σημαντική για την έκκριση μελατονίνης. Ωστόσο, στις σύγχρονες κοινωνίες οι άνθρωποι δεν περνάνε τόσο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους κατά την διάρκεια της ημέρας και εκτίθενται σε φως και μετά την δύση του ηλίου. Η έκθεση στο μπλε φως το απόγευμα και το βράδυ μπορεί να έχει ως συνέπεια προβλήματα στον ποιότητα του ύπνου, αϋπνία και δυσκολία στο πρωινό ξύπνημα [6,7,13,29]. Μάλιστα, η έκθεση 5 ωρών σε οθόνες LED το απόγευμα όχι μόνο μπορεί να οδηγήσει σε μείωση στην έκκριση μελατονίνης αλλά και αύξηση της εγρήγορσης σε νεαρούς ενήλικες [13]. Σε μελέτη που έγινε σε υγιή νεαρά άτομα, κατεγράφη πως η έκθεση των συμμετεχόντων σε φωτισμό έντασης 500 lux μπλε φωτός για 30 λεπτά μια ώρα πριν τον ύπνο είχε ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση του REM ύπνου κατά 30 λεπτά [6]. Αξιοσημείωτο είναι πως στις βιομηχανικές χώρες οι νεαροί ενήλικες συνήθως δέχονται περίπου μόλις 20 – 120 λεπτά φως που να ξεπερνάει τα 1000 lux [2]. Ενώ, εντυπωσιακό είναι πως στην Αμερική ο μέσος χρόνος που αφιερώνει ένα άτομο μπροστά από οθόνες καταγράφεται λίγο πάνω από τις 10.5 ώρες / ημέρα [10].
Βέβαια, η έκθεση στο φως (και κατά συνέπεια στο μπλε φως) παρουσιάζει σημαντικά οφέλη για τον άνθρωπο. Συγκεκριμένα, μελέτες έχουν γίνει και έχουν δείξει πως η χρήση έντονου φωτισμού μπορεί ενδεχομένως να βοηθήσει στην αντιμετώπιση διαταραχών της διάθεσης, στην αντιμετώπιση της βουλιμίας, στις διαταραχές άγχους, κ.α. Περαιτέρω, η έκθεση αποκλειστικά στη μπλε ακτινοβολία μπορεί ενδεχομένως να βοηθήσει στην αντιμετώπιση εποχιακών συναισθηματικών διαταραχών, με άλλες μελέτες όμως να δείχνουν πως η έκθεση σε όλο το φάσμα της ακτινοβολίας είχε καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση των εποχιακών διαταραχών [5,6,16,24,29].
Αντιθέτως, η μακροχρόνια διαταραχή του κιρκαδιανού συστήματος ενδεχομένως να οδηγεί σε σοβαρότερα προβλήματα υγείας. Ειδικότερα, η διαταραχή της ισορροπίας φυσικού φωτισμού και περιόδου χωρίς έκθεση σε φωτεινή πηγή είναι υπεύθυνη για την μειωμένη μελατονίνη. Ενώ, επιδημιολογικές μελέτες[2] σε εργαζομένους σε βάρδιες δείχνουν πως υπάρχει αυξημένο ρίσκο για τύπους καρκίνων, όπως ο καρκίνος του προστάτη, ο καρκίνος του μαστού και άλλα. Περαιτέρω, η επαναλαμβανόμενη διαταραχή του κιρκαδιανού ρυθμού στον άνθρωπο έχει συσχετιστεί με μεταβολικά σύνδρομα, καρδιοαγγειακές παθήσεις, προβλήματα στην αναπαραγωγικότητα, στο πεπτικό σύστημα και άλλα [2]. Αξίζει να σημειωθεί πως περίπου 15% – 20%[2] των εργαζομένων στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες πολιτείες δουλεύουν σε εργασίες με βάρδιες, συμπεριλαμβανομένου εργασίας τη νύχτα.
Ωστόσο, είναι πάρα πολύ δύσκολο να συνδυαστεί η λανθασμένη έκθεση στο φως με τις μακροπρόθεσμες συνέπειες, πόσο μάλλον στο σύγχρονο πολιτισμό, με το τρόπο ζωής που ακολουθούμε, η έκθεση στο τεχνητό φωτισμό είναι αναπόφευκτη. Το σημαντικότερο στοιχείο που συνδέει την διαταραχή του κιρκαδιανού ρυθμού και τα προβλήματα υγείας είναι τα αυξημένα ποσοστά καρκίνου του μαστού σε εργαζόμενους με νυχτερινές βάρδιες.
Στον οφθαλμό
Η έκθεση σε υψηλής έντασης μπλε φως μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη φωτοχημική καταστροφή στον οφθαλμικό ιστό. Η συνεχής έκθεση του οφθαλμού στο μπλε φως τείνει να προκαλεί πλήθος αλλαγών που οδηγούν σε οξειδωτικό στρες, απόπτωση των μιτοχονδρίων και βλάβες στο DNA σύμφωνα με τμήμα της βιβλιογραφίας [4].
Ωστόσο, δεν υπάρχει κάποιο εύρημα πως η φυσιολογική έκθεση στην μπλε ακτινοβολία μπορεί να αυξήσει τη πιθανότητα για φωτοχημικό τραύμα. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες ακόμα και η υπερβολική και μακροχρόνια έκθεση στο μπλε φως των υπολογιστών και διάφορων άλλων συσκευών παραμένει σημαντικά χαμηλότερη τόσο από τη ποσότητα μπλε φωτός που λαμβάνουμε από φυσικές πηγές φωτισμούς (όπως ο ήλιος) όσο και από τα διεθνή όρια ασφαλείας που έχουν θεσπιστεί σχετικά με την έκθεση στη μπλε ακτινοβολία [5,27]. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της ενέργειας, μισό δευτερόλεπτο αρκεί αν κοιτάξουμε τον ήλιο για να προκληθεί βλάβη στον αμφιβληστροειδή. Βέβαια, αυτός ο τραυματισμός είναι πρακτικά απίθανος να συμβεί εξαιτίας του αντανακλαστικού κλεισίματος των βλεφάρων για προστασία [4].
Στην ουσία το μπλε φως είναι επιβλαβές για την άτομα τα οποία εκτίθενται σε υψηλές τιμές ενέργειας μπλε φωτός. Η υπερβολική όμως έκθεση στη μπλε ακτινοβολία στο φάσμα του ορατού φαίνεται πως μπορεί να προκαλεί κοπιωπία και να συμβάλει στις διαταραχές του ύπνου.
Στο δέρμα
Σε καθημερινή βάση το δέρμα είναι εκτεθειμένο σε πλήθος περιβαλλοντικών συνθηκών. Κατά τη διάρκεια της ημέρας το δέρμα λειτουργεί ως μέτρο προστασίας, ενώ, το βράδυ εστιάζει στην επιδιόρθωση βλαβών που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Φαίνεται ωστόσο, πως τα κύτταρα στην επιδερμίδα αντιλαμβάνονται την ύπαρξη φωτός με αποτέλεσμα να θεωρούν πως βρίσκονται σε ώρες ημέρας ακόμα και αν πρόκειται για βραδινές ώρες. Συνεπώς, η έκθεση στο μπλε φως ακόμα και από τεχνητές πηγές φωτισμού ενδεχομένως να αποσυντονίσει τα κύτταρα της επιδερμίδας από το σταθερό βραδινό ρυθμό τους, οδηγώντας σε βλάβες και επιτάχυνση της γήρανσης [25,26].
Σύμφωνα με το google trends ο αριθμός των αναζητήσεων σχετικά με τον όρο <<μπλε φως>> έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2004 και ύστερα. Από τα φίλτρα στους υπολογιστές, στα προϊόντα περιποίησης μέχρι και στους οφθαλμικός φακούς, οι καταναλωτές αναζητούν το καλύτερο προϊόν για μεγαλύτερη προστασία. Το καλλυντικά και τα προϊόντα φροντίδας του δέρματος με προστασία από τη μπλε ακτινοβολία έχουν σημειώσει σημαντική άνοδο και αναμένεται να συνεχίσουν σε αυτό το ρυθμό όσο νέα επιστημονικά δεδομένα δημοσιεύονται σχετικά με την επίδραση του μπλε φωτός. Αξίζει τέλος να σημειωθεί πως η έκθεση στον ήλιο ακόμα και σε καιρικές συνθήκες συννεφιάς είναι σημαντικότερη από την έκθεση σε ψηφιακές οθόνες [25,26].
Σύγχρονοι τρόποι ζωής και υπολογιστές
Το Σύνδρομο Των Υπολογιστών
Στις σύγχρονες κοινωνίες οι υπολογιστές και άλλες ψηφιακές συσκευές είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας σε εργασία και προσωπική ζωή, ο χρόνος που δαπανούν οι Αμερικάνοι μπροστά από οθόνες κυμαίνεται κατά μέσο όρο στις 10.5 ώρες / ημέρα [10]. Αποτέλεσμα της τόσο έντονης χρήσης είναι να παρατηρείται αύξηση στην αναφορά συμπτωμάτων που σχετίζονται με τις οθόνες. Η χρήση υπολογιστών έχει εισέλθει σταδιακά στη ζωή μας, το 2005 η αποστολή υπολογιστών υπολογιζόταν σε περίπου 200.000.000 μονάδες και το 2013 400.000.000. Αντίστοιχα, για τα κινητά τηλέφωνα από 100.000.000 το 2005 σε 800.000.000 το 2013 [17]. Μια πρόσφατη έρευνα σε παιδιά (8-18 ετών) στις Ηνωμένες Πολιτείες ανέφερε πως αφιερώνουν κατά μέσο όρο την ημέρα, 7.5 ώρες σε ψυχαγωγικά μέσα, 4.5 στη τηλεόραση, 1.5 ώρα στον υπολογιστή και πάνω από μια ώρα σε βιντεοπαιχνίδια [19].
Το σύνδρομο των υπολογιστών είναι συνδυασμός οπτικών και οφθαλμικών προβλημάτων που σχετίζονται με τη χρήση οθονών. Μάλιστα, υπολογίζεται πως επηρεάζει περίπου 60 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, με 1 εκατομμύριο νέα περιστατικά να καταγράφονται επιπλέον κάθε χρόνο [8].
-Το σύνδρομο του υπολογιστή μπορεί ενδεχομένως να έχει σημαντική επίδραση όχι μόνο στην οπτική άνεση αλλά και στη παραγωγικότητα, καθώς, 25% – 93% χρηστών υπολογιστή βιώνουν κάποια από τα συμπτώματα που περιλαμβάνουν, πονοκεφάλους, κοπιωπία, θολή όραση, ξηροφθαλμία, κ.α [8,12,17,19,20,23].
Ενώ, στα μη οφθαλμικά συμπτώματα μπορεί να παρατηρηθεί, πόνος στον αυχένα, τη πλάτη και διάφορα άλλα μυοσκελετικά προβλήματα.
Το 2016 υπολογίστηκε πως 2/3 ενήλικες Αμερικάνους ηλικίας 30 – 49 ετών αφιέρωνε 5 ή περισσότερες ώρες σε ψηφιακές συσκευές [10]. Περαιτέρω, αυτοί που βίωσαν συμπτώματα φαίνεται να παρουσίασαν μειωμένη απόδοση στην εργασία τους [10]. Σε παιδιά και έφηβους η βιβλιογραφία αναφέρει πως η εκτεταμένη χρήση ψηφιακών συσκευών συσχετιζόταν με μειωμένα επίπεδα δραστηριότητας, χειρότερη διατροφή, μειωμένο ύπνο, δυσκολία στη συγκέντρωση και χαμηλότερη απόδοση στο τομέα της εκπαίδευσης, κ.α. [10]. Περαιτέρω, αποτελέσματα σε μελέτες [13] δείχνουν πως έκθεση για 5 ώρες σε LED φωτισμό τα απογεύματα όχι μόνο μειώνει την έκκριση μελατονίνης αλλά αυξάνει και την εγρήγορση. Ορισμένες έρευνες αναφέρουν, πως η χρήση φακών με μπλε φίλτρο μπορεί να μειώσει τη συχνότητα και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων εξαιτίας της έκθεσης σε υπολογιστές και οθόνες[10].
Στα βασικά αίτια που ενδεχομένως να οφείλονται για την εμφάνιση των συμπτωμάτων συγκαταλέγονται τα αδιόρθωτα διαθλαστικά σφάλματα (ιδιαίτερα ο αστιγματισμός) τα οποία ακόμα και σε μικρό βαθμό μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στην εμφάνιση συμπτωμάτων, προβλήματα στην οφθαλμοκινητικότητα, προβλήματα στη προσαρ-μογή, μειωμένοι αριθμοί βλεφαρισμών, ανεπαρκής βλεφαρισμός, κοντινή απόσταση εργασίας και η έντονη έκθεση στο φως, με κάποιες έρευνες να δίνουν έμφαση ιδιαίτερα στην έκθεση στο μπλε φως. Η τοξικότητα του μπλε φωτός μπορεί να αποτελεί ακόμη ένα παράγοντα που συμβάλλει στη ξηροφθαλμία σε χρήστες ψηφιακών συσκευών.
Ωστόσο, έρευνες in vivo δεν έχουν δείξει πως το μπλε φως μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στον ανθρώπινο κερατοειδή. Αντιθέτως, με τη μέθοδο in vitro υπάρχουν έρευνες που αναφέρουν ότι συγκεκριμένα μήκη κύματος στο μπλε φως μπορούν να συσχετιστούν με τοξικότητα του κερατοειδούς [9].
Η χρήση γυαλιών με προστασία από το μπλε φως το απόγευμα ενδεχομένως να μπορεί να προστατέψει από τα παραπάνω. Όμως, η χρήση τους κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση του κιρκαδιανού κύκλου στους νεαρούς ενήλικες [12].
Έρευνες & άλλα
1.ΞΗΡΟΦΘΑΛΜΙΑ
Η ξηροφθαλμία είναι μια πολυπαραγοντική πάθηση που χαρακτηρίζεται από μειωμένη ποσότητα ή/και ποιότητα δακρύων, αλλαγές στην όραση και υποκατηγοριοποιείται ανάλογα με το παράγοντα που οφείλεται για τη παρουσίαση της. Αίτια πέρα από τη παθολογία της οφθαλμικής επιφάνειας, τη δυσλειτουργία αδένων και την ηλικία μπορεί να αποτελούν, η συχνότητα βλεφαρισμού και διάφορες παθολογίες στον οργανισμό. Περαιτέρω, εκτός από τα αίτια που αφορούν το ίδιο το άτομο και τις παθολογίες, η ξηροφθαλμία μπορεί να οφείλεται και σε παράγοντες στο περιβάλλον. Ειδικότερα, η υγρασία, η έντονη έκθεση σε πηγές φωτισμού και οι διάφορες δραστηριότητες όπως η ανάγνωση βιβλίων ή η ανάγνωση σε οθόνες μπορεί να οδηγήσουν σε ανάπτυξή της.
Μεγάλου εύρους έρευνα στην Ιαπωνία[9] σε άτομα μέσης ηλικίας κατέγραψε πως στον αντρικό πληθυσμό σημαντικότερη ξηροφθαλμία παρατηρήθηκε σε άτομα που αφιέρωναν 5 ή περισσότερες ώρες μπροστά από οθόνες συγκριτικά με όσους χρησιμοποιούσαν οθόνες για λιγότερο από μια ώρα. Ενώ, οι γυναίκες έχουν σημαντικότερο επιπολασμό για την εμφάνιση ξηροφθαλμίας σε σχέση με τους άντρες 36% – 48% και 22% – 27% αντίστοιχα [9]. Ειδικότερα, σε δείγμα με 192 οφθαλμών (96 ατόμων νεαρής και μέσης ηλικίας) που εργάζονταν σε οθόνες για ~8 ώρες / ημέρα κατέγραψε πως τα άτομα που χρησιμοποιούσαν οθόνες για παραπάνω από 7 ώρες και μεταξύ 5 – 7 ώρες είχαν λιγότερη συγκέντρωση δακρύων σε σχέση με τα άτομα που χρησιμοποιούσαν οθόνες για λιγότερο από 5 ώρες) [9].
2.ΒΛΕΦΑΡΙΣΜΟΙ
Έρευνες έχουν δείξει πως η συχνότητα βλεφαρισμών μειώνεται κατά τη διάρκεια χρήσης υπολογιστή και όσο το φόντο και η αντίθεση μειώνεται [19,20].
Μειωμένη συχνότητα ή/και κακής ποιότητας (ανεπαρκής βλεφαρισμός) συμβάλλει στην αυξημένη εμφάνιση συμπτωμάτων που σχετίζονται με τη χρήση υπολογιστή όπως η ξηροφθαλμία.
Σε έρευνα στην Ιαπωνία παρατηρήθηκε πως ο αριθμός των βλεφαρισμών κατά την ανάγνωση σε οθόνες ήταν 7 βλεφαρισμοί/λεπτό, κατά την ανάγνωση βιβλίου ήταν 10/λεπτό και σε συνθήκες ηρεμίας – χαλάρωσης 22/λεπτό. Ενώ, η έκθεση της οφθαλμικής επιφάνειας κατά την ανάγνωση σε οθόνη και κατά την χαλάρωση ήταν μικρότερη σε σχέση με την ανάγνωση βιβλίου. Έρευνα στην Ισπανία κατέγραψε ανεπαρκή βλεφαρισμό κατά την ανάγνωση σε οθόνες σε σχέση με την ανάγνωση σε βιβλίο. Ο αριθμός των βλεφαρισμών μειώνεται όσο το μέγεθος του φόντου και η αντίθεση μειώνονται ή όσο η ένταση της εργασίας αυξάνεται.
3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ
Σε μελέτη υπό μορφή ερωτηματολογίου[9] σχετικά με συμπτώματα από τη χρήση υπολογιστών στη Σαουδική Αραβία με δείγμα 713 προπτυχιακές φοιτήτριες κατέγραψε πως το πιο συχνό αναφερόμενο οφθαλμικό σημείο ήταν η αίσθηση καύσους (58.3%), η ξηροφθαλμία (51.5%), η θολή όραση (44.6%) και η ερυθρότητα (40.8%). Αποτελέσματα έρευνας με 752 μαθητές [17] εκ των οποίων οι 688 έκαναν διαδικτυακά μάθημα έδειξε πως ο επιπολασμός της κοπιωπίας ήταν υψηλότερος σε μαθητές που έκαναν μαθήματα μέσω διαδικτύου σε σχέση με αυτούς που έκαναν δια ζώσης (50.6% έναντι 33.2%). Γενικότερα, η παρουσίαση συμπτωμάτων που σχετίζονται με το σύνδρομο του υπολογιστή ήταν πιο συχνά να εμφανιστούν σε μαθητές που έκαναν διαδικτυακά μάθημα, ύστερα σε καθηγητές που δίδασκαν σε πλατφόρμες τηλεκπαίδευσης και τέλος στον ευρύτερο πληθυσμό [17]. Σε έρευνα υπό μορφή ερωτηματολογίου στην Ινδία παρατηρήθηκε πως το 46.3% των χρηστών ανέφερε συμπτώματα ασθενωπίας [19]. Παρόμοια, αποτελέσματα κατεγράφησαν και σε έρευνα με 212 εργαζομένους τράπεζας στην Ιταλία (31.9%).
Σε άλλη έρευνα στην Αυστραλία αναφέρθηκε πως εργαζόμενοι σε υπολογιστές ανέφεραν συμπτώματα σε ποσοστό 63.4%, ενώ, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 25.2% όταν οι χρήστες εργάζονταν σε κατάλληλα εργονομικά γραφεία και έκαναν διαλείμματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα [19]. Πρόσφατη έρευνα ανέφερε πως η τυπική απόσταση ανάγνωσης στο κινητό για πρεσβύωπες ήταν στα 39 εκατοστά και για υπολογιστές 50 – 63.5 εκατοστά [12]. Έρευνα βρήκε πως κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες η διαστολή της κόρης απέτυχε ή ήταν πιο αργή ύστερα από κοντινή εργασία. Ακόμα, ενδιαφέρον είναι πως μετά από 4 ώρες εργασίας στον υπολογιστή τα κορικά αντανακλαστικά ήταν πιο αργά[20]. Γενικότερα, τα συμπτώματα που σχετίζονταν με το σύνδρομο του υπολογιστή ήταν συχνότερα σε όσους είχαν κάποια πάθηση στους οφθαλμούς, αφιέρωναν περισσότερη ώρα μπροστά από την οθόνη και όσους χρησιμοποιούσαν τις οθόνες σε απόσταση μικρότερη των 20 εκατοστών [17].
Τέλος, η απλή συνήθεια των χρηστών να κάνουν συχνά διαλείμματα και να κοιτάνε σε απόσταση ενδεχομένως να είναι και εξαιρετικά βοηθητική.
Συγκεκριμένα, το να κοιτάμε κάθε είκοσι λεπτά σε απόσταση έξι μέτρων για είκοσι δευτερόλεπτα βοηθάει στην μείωση των συμπτωμάτων. Επίσης, το να βελτιώσουμε το χώρο εργασίας (γραφείο και καρέκλα) και τις συνθήκες στο περιβάλλον εργασίας (όπως την υγρασία) μπορεί να βοηθήσει στην μείωση των συμπτωμάτων.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Mohan A, Sen P, Shah C, Jain E, Jain S. Prevalence and risk factor assessment of digital eye strain among children using online e-learning during the COVID-19 pandemic: Digital eye strain among kids (DESK study-1). Indian J Ophthalmol. 2021 Jan;69(1):140-144. doi: 10.4103/ijo.IJO_2535_20. PMID: 33323599; PMCID: PMC7926141. 2. Bonmati-Carrion MA, Arguelles-Prieto R, Martinez-Madrid MJ, Reiter R, Hardeland R, Rol MA, Madrid JA. Protecting the melatonin rhythm through circadian healthy light exposure. Int J Mol Sci. 2014 Dec 17;15(12):23448-500. doi: 10.3390/ijms151223448. PMID: 25526564; PMCID: PMC4284776. 3. Downie LE. Blue-light filtering ophthalmic lenses: to prescribe, or not to prescribe? Ophthalmic Physiol Opt. 2017 Nov;37(6):640-643. doi: 10.1111/opo.12414. PMID: 29044667. 4. Ouyang X, Yang J, Hong Z, et al. Mechanisms of blue light-induced eye hazard and protective measures: a review. Biomedicine & Pharmacotherapy = Biomedecine & Pharmacotherapie. 2020 Oct;130:110577. DOI: 10.1016/j.biopha.2020.110577. PMID: 32763817. 5. Tosini G, Ferguson I, Tsubota K. Effects of blue light on the circadian system and eye physiology. Mol Vis. 2016 Jan 24;22:61-72. PMID: 26900325; PMCID: PMC4734149. 6. Wahl S, Engelhardt M, Schaupp P, Lappe C, Ivanov IV. The inner clock-Blue light sets the human rhythm. J Biophotonics. 2019 Dec;12(12):e201900102. doi: 10.1002/jbio.201900102. Epub 2019 Sep 2. PMID: 31433569; PMCID: PMC7065627. 7. Leung TW, Li RW, Kee CS. Blue-Light Filtering Spectacle Lenses: Optical and Clinical Performances. PLoS One. 2017 Jan 3;12(1):e0169114. doi: 10.1371/journal.pone.0169114. PMID: 28045969; PMCID: PMC5207664. 8. Singh S, Downie LE, Anderson AJ. Do Blue-blocking Lenses Reduce Eye Strain From Extended Screen Time? A Double-Masked Randomized Controlled Trial. Am J Ophthalmol. 2021 Jun;226:243-251. doi: 10.1016/j.ajo.2021.02.010. Epub 2021 Feb 12. PMID: 33587901. 9. Mehra D, Galor A. Digital Screen Use and Dry Eye: A Review. Asia Pac J Ophthalmol (Phila). 2020 Dec;9(6):491-497. doi: 10.1097/APO.0000000000000328. PMID: 33181547. 10. Dabrowiecki A, Villalobos A, Krupinski EA. Impact of blue light filtering glasses on computer vision syndrome in radiology residents: a pilot study. J Med Imaging (Bellingham). 2020 Mar;7(2):022402. doi: 10.1117/1.JMI.7.2.022402. Epub 2019 Dec 6. PMID: 31824984; PMCID: PMC6897282. 11. Lawrenson, J., Hull, C. and Downie, L.E. (2017). The effect of blue-light blocking spectacle lenses on visual performance, macular health and the sleep-wake cycle: asystematic review of the literature. Ophthalmic & Physiological Optics, 37(6), pp. 644-654. doi: 10.1111/opo.12406 12. Moore PA, Wolffsohn JS, Sheppard AL. Attitudes of optometrists in the UK and Ireland to Digital Eye Strain and approaches to assessment and management. Ophthalmic Physiol Opt. 2021 Nov;41(6):1165-1175. doi: 10.1111/opo.12887. Epub 2021 Sep 21. PMID: 34545597. 13. van der Lely S, Frey S, Garbazza C, Wirz-Justice A, Jenni OG, Steiner R, Wolf S, Cajochen C, Bromundt V, Schmidt C. Blue blocker glasses as a countermeasure for alerting effects of evening light-emitting diode screen exposure in male teenagers. J Adolesc Health. 2015 Jan;56(1):113-9. doi: 10.1016/j.jadohealth.2014.08.002. Epub 2014 Oct 3. PMID: 25287985. 14. Smilowska K, van Wamelen DJ, Schoutens AMC, Meinders MJ, Bloem BR. Blue Light Therapy Glasses in Parkinson’s Disease: Patients’ Experience. Parkinsons Dis. 2019 Jun 18;2019:1906271. doi: 10.1155/2019/1906271. PMID: 31316746; PMCID: PMC6604290. 15. Torii H, Kurihara T, Seko Y, Negishi K, Ohnuma K, Inaba T, Kawashima M, Jiang X, Kondo S, Miyauchi M, Miwa Y, Katada Y, Mori K, Kato K, Tsubota K, Goto H, Oda M, Hatori M, Tsubota K. Violet Light Exposure Can Be a Preventive Strategy Against Myopia Progression. EBioMedicine. 2017 Feb;15:210-219. doi: 10.1016/j.ebiom.2016.12.007. Epub 2016 Dec 16. PMID: 28063778; PMCID: PMC5233810. 16. Rahmani S, Nazari M, Baghban AA, Ghassemi-Broumand M. How Much of Hazardous Blue Light is Transmitted By Spectacle Lenses? J Ophthalmic Vis Res. 2020 Aug 6;15(3):435-437. doi: 10.18502/jovr.v15i3.7465. PMID: 32864077; PMCID: PMC7431718. 17. Ganne P, Najeeb S, Chaitanya G, Sharma A, Krishnappa NC. Digital Eye Strain Epidemic amid COVID-19 Pandemic – A Cross-sectional Survey. Ophthalmic Epidemiol. 2021 Aug;28(4):285-292. doi: 10.1080/09286586.2020.1862243. Epub 2020 Dec 28. PMID: 33369521. 18. Giannos SA, Kraft ER, Lyons LJ, Gupta PK. Spectral Evaluation of Eyeglass Blocking Efficiency of Ultraviolet/High-energy Visible Blue Light for Ocular Protection. Optom Vis Sci. 2019 Jul;96(7):513-522. doi: 10.1097/OPX.0000000000001393. PMID: 31274740; PMCID: PMC6615932. 19. Rosenfield M. Computer vision syndrome: a review of ocular causes and potential treatments. Ophthalmic Physiol Opt. 2011 Sep;31(5):502-15. doi: 10.1111/j.1475-1313.2011.00834.x. Epub 2011 Apr 12. PMID: 21480937. 20. Coles-Brennan C, Sulley A, Young G. Management of digital eye strain. Clin Exp Optom. 2019 Jan;102(1):18-29. doi: 10.1111/cxo.12798. Epub 2018 May 23. PMID: 29797453. 21. Rucker F. Monochromatic and white light and the regulation of eye growth. Exp Eye Res. 2019 Jul;184:172-182. doi: 10.1016/j.exer.2019.04.020. Epub 2019 Apr 21. PMID: 31018118; PMCID: PMC6652187. 22. Zerbini G, Kantermann T, Merrow M. Strategies to decrease social jetlag: Reducing evening blue light advances sleep and melatonin. Eur J Neurosci. 2020 Jun;51(12):2355-2366. doi: 10.1111/ejn.14293. Epub 2018 Dec 13. PMID: 30506899. 23. Mohan A, Sen P, Shah C, Jain E, Jain S. Prevalence and risk factor assessment of digital eye strain among children using online e-learning during the COVID-19 pandemic: Digital eye strain among kids (DESK study-1). Indian J Ophthalmol. 2021 Jan;69(1):140-144. doi: 10.4103/ijo.IJO_2535_20. PMID: 33323599; PMCID: PMC7926141. 24. Chiu HP, Liu CH. The effects of three blue light filter conditions for smartphones on visual fatigue and visual performance. Hum. Factors Man. 2020;30:83–90. https://doi.org/10.1002/hfm.20824 25. Dong K, Goyarts EC, Pelle E, Trivero J, Pernodet N. Blue light disrupts the circadian rhythm and create damage in skin cells. Int J Cosmet Sci. 2019 Dec;41(6):558-562. doi: 10.1111/ics.12572. PMID: 31418890. 26. Coats JG, Maktabi B, Abou-Dahech MS, Baki G. Blue Light Protection, Part I-Effects of blue light on the skin. J Cosmet Dermatol. 2021 Mar;20(3):714-717. doi: 10.1111/jocd.13837. Epub 2020 Nov 28. PMID: 33247615. 27. Singh S, Anderson AJ & Downie LE. Insights into Australian optometrists’ knowledge and attitude towards prescribing blue light-blocking ophthalmic devices. Ophthalmic Physiol Opt 2019; 39: 194–204. https://doi.org/10.1111/opo.12615 28. Sliney, D. What is light? The visible spectrum and beyond. Eye 30, 222–229 (2016). https://doi.org/10.1038/eye.2015.252 29. https://www.nigms.nih.gov/education/fact-sheets/Pages/circadian-rhythms.aspx
